Help! Hoe weet ik of mijn paard gespannen is?
En, wat je eraan kunt doen om, ondanks de spanning, samen sterker te worden
“Hij doet normaal hoor… maar als we dáár aankomen.”
“Ze lijkt relaxed, maar dan ineens boem – weg is ze.”
“Ik weet gewoon niet wat er mis is. Ze oogt kalm, maar voelt als een tikkende tijdbom.”
Als je dit herkent, dan wil ik je eerst even geruststellen: je bent niet gek. Je bent ook niet alleen. En nee, je doet niks verkeerd. Dit is het moment waarop veel mensen beginnen te twijfelen. Want wat moet je als je paard eruitziet alsof alles oké is, maar zich vanbinnen klaarmaakt om te vluchten?
Het antwoord? Leren zien wat er echt speelt.
Nog vóórdat het escaleert.
Want vertrouwen begint niet op het moment dat alles misgaat – het begint op het moment dat jij kleine signalen serieus neemt.
Spanning is geen ‘gedrag’, maar het is communicatie
We denken bij spanning vaak aan spectaculair gedrag: steigeren, vluchten, stilstaan als een standbeeld. Maar spanning begint meestal veel eerder. In de details. In dingen die je pas ziet als je weet waar je op moet letten.
Eigenlijk zegt je paard al lang: “Help mij. Ik weet het even niet.”
En stel je eens voor dat je dáár al iets mee kon doen…
Hoeveel makkelijker zou jullie samenwerking dan worden?
7 signalen van spanning die vaak worden gemist
Je hoeft geen paardenfluisteraar te zijn om dit te leren. Je hoeft niet eens een gevorderde ruiter te zijn. Alles wat je nodig hebt is een open blik nodig en de bereidheid om echt te kijken.
1. De ademhaling verandert
Sneller, oppervlakkiger, of juist een adem die stokt. Een diepe zucht = vaak ontspanning. Houdt je paard zijn adem in? Dan staat hij aan.
2. Spieren worden stug
Voelt je paard ineens als een standbeeld, of juist alsof hij elk moment kan ontploffen? Dan zit er al flink wat spanning in zijn lijf. Check de hals, flanken en schouders.
3. Ogen vertellen het verhaal
Een zacht, knipperend oog zegt: “Ik ben oké.”
Is er wit zichtbaar? Heeft hij een glazige blik? Staat hij te staren in de verte? Dan zegt hij eigenlijk: “Ik ben op m’n hoede.”
4. Oren op scherp
Oren die wild draaien, strak naar voren staan of juist plat liggen… dat zijn stress-antennes. Ze scannen, checken, voorspellen. En dat kost bakken energie.
5. Hoofd in de lucht
Staat het hoofd hoger dan normaal? Dan staat je paard letterlijk ‘aan’. Hij zoekt gevaar. En als hij zoekt, is hij niet bij jou.
6. Geen trek in iets lekkers
Paarden die gespannen zijn, hebben vaak minder eetlust. En zelfs als ze wel eten, doen ze dat soms schrokkend – ook dat kan stress zijn. Geen trek = een teken.
7. Een stijve of wiebelende staart
Een strak tegen de billen geklemde staart, of juist een geagiteerde metronoomstaart – allebei zeggen ze hetzelfde: “Ik ben niet oké.” Lees ook de blog Wist je dat de staart van je paard een soort spiegel is van z’n rug?
Wat kun je doen als je spanning herkent?
Stap 1: Adem. Letterlijk.
Jij bent de veilige haven van je paard. En jouw ademhaling is zijn anker. Dus: uitademen. Rustig. Langzaam. Hardop zuchten mag. Let maar eens op wat er gebeurt.
Stap 2: Stop met pushen
Jullie zijn geen machines. Dus voel je spanning? Zet even een stapje terug. Vraag iets kleins. Wacht. Vertrouwen groeit in de pauzes, niet in de druk.
Stap 3: Verleg de focus
Is je paard gefixeerd op iets spannends? Laat hem iets anders doen. Iets wat hij kent en kan. Een bochtje. Een pion. Een target aanraken. Alles wat hem even losmaakt van die tunnelvisie.
Stap 4: Beloon met rust
Rust is zó ondergewaardeerd als beloning. Een diepe zucht. Een lik. Een hoofd dat lager komt. Daar zit de echte winst. Geef eventueel iets lekkers in een bakje of op een frisbee, maar houd jouw handen ‘veilig’ – die zijn er om op te vertrouwen, niet om op te kauwen.
Wat als spanning niet van buiten komt?
Soms ligt de oorzaak van spanning niet in de omgeving, maar in het lijf. Denk aan:
-
Problemen in SI-gewricht, bekken of rug
-
Vastzittende spieren in hals of kaak
-
Onbalans of moeite met lichaamsbesef (proprioceptie)
-
Oud letsel dat opnieuw opspeelt
Als je steeds op dezelfde plek spanning tegenkomt, kan het slim zijn om hulp in te schakelen van een paardentherapeut, osteopaat of dierenarts. Want hoe goed je ook traint – een gespannen lijf kan niet ontspannen lopen.
Vertrouwen is geen trucje. Het is een gewoonte.
Elke keer dat jij spanning serieus neemt, groeit het vertrouwen. Niet in één dag. Niet met één oefening. Maar door consequent te laten zien:
“Ik zie je. Ik luister. En ik help je.”
En weet je? Paarden onthouden dat.
Tot slot – een vraag voor jou
Wat herken jij uit deze blog?
Is er één signaal waar jij nu ineens anders naar kijkt?
Of heb je misschien het gevoel dat je paard al langer om hulp vraagt, maar je het gewoon niet zag?
Laat het me weten. Stuur me een berichtje – ik kijk graag met je mee. En als je iemand kent met een paard dat ‘zomaar uit het niets’ schrikt of omdat deze ‘opeens weg is’… stuur dit artikel dan vooral door. Want hoe meer mensen dit leren zien, hoe fijner het wordt voor onze paarden.
Maar, je hoeft het niet alleen te doen. Echt niet.
Wil je hulp bij het lezen van je paard of wil je zeker weten dat je goed zit? Dan is mijn 1-op-1 begeleiding misschien iets voor jou. Samen kijken we naar het gedrag, het lijf én jullie samenwerking – en maken we een plan dat bij jullie past. Vertrouwen groeit van binnenuit. Ik help je graag op weg.
Wil je meer tips en meepraten neem dan een kijkje op mijn Instagram.