Help! Hoe weet ik of mijn paard gespannen is?

En, wat je eraan kunt doen om, ondanks de spanning, samen sterker te worden

“Hij doet normaal hoor… maar als we dáár aankomen.”

“Ze lijkt relaxed, maar dan ineens boem – weg is ze.”

“Ik weet gewoon niet wat er mis is. Ze oogt kalm, maar voelt als een tikkende tijdbom.”

Als je dit herkent, dan wil ik je eerst even geruststellen: je bent niet gek. Je bent ook niet alleen. En nee, je doet niks verkeerd. Dit is het moment waarop veel mensen beginnen te twijfelen. Want wat moet je als je paard eruitziet alsof alles oké is, maar zich vanbinnen klaarmaakt om te vluchten?

Het antwoord? Leren zien wat er echt speelt.
Nog vóórdat het escaleert.
Want vertrouwen begint niet op het moment dat alles misgaat – het begint op het moment dat jij kleine signalen serieus neemt.

Spanning is geen ‘gedrag’, maar het is communicatie

We denken bij spanning vaak aan spectaculair gedrag: steigeren, vluchten, stilstaan als een standbeeld. Maar spanning begint meestal veel eerder. In de details. In dingen die je pas ziet als je weet waar je op moet letten.

Eigenlijk zegt je paard al lang: “Help mij. Ik weet het even niet.”
En stel je eens voor dat je dáár al iets mee kon doen…
Hoeveel makkelijker zou jullie samenwerking dan worden?

7 signalen van spanning die vaak worden gemistspanning paard herkennen, orenspel paard

Je hoeft geen paardenfluisteraar te zijn om dit te leren. Je hoeft niet eens een gevorderde ruiter te zijn. Alles wat je nodig hebt is een open blik nodig en de bereidheid om echt te kijken.

1. De ademhaling verandert

Sneller, oppervlakkiger, of juist een adem die stokt. Een diepe zucht = vaak ontspanning. Houdt je paard zijn adem in? Dan staat hij aan.

2. Spieren worden stug

Voelt je paard ineens als een standbeeld, of juist alsof hij elk moment kan ontploffen? Dan zit er al flink wat spanning in zijn lijf. Check de hals, flanken en schouders.

3. Ogen vertellen het verhaal

Een zacht, knipperend oog zegt: “Ik ben oké.”
Is er wit zichtbaar? Heeft hij een glazige blik? Staat hij te staren in de verte? Dan zegt hij eigenlijk: “Ik ben op m’n hoede.”

4. Oren op scherp

Oren die wild draaien, strak naar voren staan of juist plat liggen… dat zijn stress-antennes. Ze scannen, checken, voorspellen. En dat kost bakken energie.

5. Hoofd in de lucht

Staat het hoofd hoger dan normaal? Dan staat je paard letterlijk ‘aan’. Hij zoekt gevaar. En als hij zoekt, is hij niet bij jou.

6. Geen trek in iets lekkers

Paarden die gespannen zijn, hebben vaak minder eetlust. En zelfs als ze wel eten, doen ze dat soms schrokkend – ook dat kan stress zijn. Geen trek = een teken.

7. Een stijve of wiebelende staart

Een strak tegen de billen geklemde staart, of juist een geagiteerde metronoomstaart – allebei zeggen ze hetzelfde: “Ik ben niet oké.” Lees ook de blog Wist je dat de staart van je paard een soort spiegel is van z’n rug?

Wat kun je doen als je spanning herkent?

Stap 1: Adem. Letterlijk.

Jij bent de veilige haven van je paard. En jouw ademhaling is zijn anker. Dus: uitademen. Rustig. Langzaam. Hardop zuchten mag. Let maar eens op wat er gebeurt.

Stap 2: Stop met pushen

Jullie zijn geen machines. Dus voel je spanning? Zet even een stapje terug. Vraag iets kleins. Wacht. Vertrouwen groeit in de pauzes, niet in de druk.

Stap 3: Verleg de focus

Is je paard gefixeerd op iets spannends? Laat hem iets anders doen. Iets wat hij kent en kan. Een bochtje. Een pion. Een target aanraken. Alles wat hem even losmaakt van die tunnelvisie.

Stap 4: Beloon met rust

Rust is zó ondergewaardeerd als beloning. Een diepe zucht. Een lik. Een hoofd dat lager komt. Daar zit de echte winst. Geef eventueel iets lekkers in een bakje of op een frisbee, maar houd jouw handen ‘veilig’ – die zijn er om op te vertrouwen, niet om op te kauwen.

Wat als spanning niet van buiten komt?

Soms ligt de oorzaak van spanning niet in de omgeving, maar in het lijf. Denk aan:

  • Problemen in SI-gewricht, bekken of rug

  • Vastzittende spieren in hals of kaak

  • Onbalans of moeite met lichaamsbesef (proprioceptie)

  • Oud letsel dat opnieuw opspeelt

Als je steeds op dezelfde plek spanning tegenkomt, kan het slim zijn om hulp in te schakelen van een paardentherapeut, osteopaat of dierenarts. Want hoe goed je ook traint – een gespannen lijf kan niet ontspannen lopen.

Vertrouwen is geen trucje. Het is een gewoonte.

Elke keer dat jij spanning serieus neemt, groeit het vertrouwen. Niet in één dag. Niet met één oefening. Maar door consequent te laten zien:
“Ik zie je. Ik luister. En ik help je.”

En weet je? Paarden onthouden dat.

Tot slot – een vraag voor jou

Wat herken jij uit deze blog?
Is er één signaal waar jij nu ineens anders naar kijkt?
Of heb je misschien het gevoel dat je paard al langer om hulp vraagt, maar je het gewoon niet zag?

Laat het me weten. Stuur me een berichtje – ik kijk graag met je mee. En als je iemand kent met een paard dat ‘zomaar uit het niets’ schrikt of omdat deze ‘opeens weg is’… stuur dit artikel dan vooral door. Want hoe meer mensen dit leren zien, hoe fijner het wordt voor onze paarden.

Maar, je hoeft het niet alleen te doen. Echt niet.

Wil je hulp bij het lezen van je paard of wil je zeker weten dat je goed zit? Dan is mijn 1-op-1 begeleiding misschien iets voor jou. Samen kijken we naar het gedrag, het lijf én jullie samenwerking – en maken we een plan dat bij jullie past. Vertrouwen groeit van binnenuit. Ik help je graag op weg.

Wil je meer tips en meepraten neem dan een kijkje op mijn Instagram.

Ezeltje prik… maar dan met de staart van je paard?

Ken je dat kinderspelletje ‘Ezeltje Prik’? Je krijgt een blinddoek om en moet op goed geluk de staart op de ezel prikken. Nou, ik beloof je: dit verhaal heeft niets met een ezel of een blinddoek te maken, maar alles met die staart.

Want wist je dat de staart van een paard een soort spiegel is van de rug? Serieus. Als je ‘m denkbeeldig zou amputeren (ja, ik weet het – beetje luguber), dan kun je hem zo op de rug leggen, met de staartwortel bij de schoft. En wat je dan voelt aan spanning of bobbels in de staart? Die voel je vaak ook terug in de rug.

Waarom dat zo werkt? Wetenschappelijk? Geen idee.
Mijn ervaring? Het werkt als een spiegel. Altijd.

Stress? Kijk eens naar de staart

Als jij een paard hebt dat bij het minste of geringste op tilt slaat, dan kun je lichamelijk al best wat signalen oppikken. Denk aan:

  • Koude benen of hoeven

  • Lopen alsof-ie op eieren stapt

  • Hoofd omhoog, ogen wijd

  • Grote neusgaten – óf juist lang en smal

  • Een staart die… tja, van alles kan doen:

    • losjes bungelen

    • strak gespannen staan

    • muurvast geklemd zit tussen de billen

Vaak ligt onze focus op de benen en de achterhand. Maar hé, wat zegt die staart eigenlijk? Mag je eraan zitten? Hoe beweeglijk is de staartwortel? Hoe soepel kun je die wervels bewegen?

Ezeltje prik revisited staart spiegel, ezeltje prik

Als we ‘ezeltje prik’ letterlijk nemen – een losse staart ergens op plakken – dan komen we eigenlijk verrassend dicht bij wat ik bij veel paarden zie. Sommige paarden hebben wel een staart, maar het lijkt niet verbonden met de rest van hun lijf.

Vooral bij paarden die aan de buitenkant “cool” lijken – denk: ze lopen rustig langs een vrachtwagen – maar die totaal ontploffen als er achter hen een borstel valt. Dan kijk ik naar die staart, en wat zie ik?

  • Stijve wervels, nauwelijks beweging

  • Is deze geklemd alsof-ie met klittenband aan de billen zit

  • Of juist bungelt deze juist zó los dat er nul controle lijkt

Kortom: de staart vertelt je méér dan je denkt.

Wat kun je doen met een ‘gestreste’ staart?

Goed nieuws: je hebt géén zaag nodig. Alleen je handen (en een beetje geduld). Hier wat dingen die je kunt proberen als je merkt dat jouw paard zijn staart strak houdt of niet bewust lijkt van dat lichaamsdeel:

1. Begin bij de billen

Leg je handen op de billen van je paard. Grote kans dat hij óf nog harder gaat klemmen, óf een beetje loslaat. Beiden zijn oké – je maakt contact.

2. Wrijf aan de binnenkant van de achterbenen

Dit maakt je paard bewuster van zijn staart. Het is een vriendelijke, niet-dreigende aanraking.

3. Wieg de achterhand

Voorzichtig heen en weer wiegen helpt om beweging terug te brengen in een strak lijf. Je zult merken: zodra het bekken ontspant, komt de staartwortel vanzelf losser.

4. Hand onder de staartwortel

Heb je ruimte, leg dan een vlakke hand onder de staartwortel en beweeg ‘m zachtjes van het lichaam af. Niet forceren, gewoon uitnodigen.

5. Gebruik een pluk staarthaar

Pak een pluk haar dicht bij de staartwortel en beweeg dit dan subtiel heen en weer. Kijk goed: hoe groter het huidoppervlak is dat mee beweegt, hoe beter!

Je zult merken: je paard wordt soepeler in zijn achterhand en lijf. En hoe soepeler het lijf, hoe minder schrikachtig het gedrag.

Tot slot: kijk jij eigenlijk naar de staart?

Ben jij iemand die de staart alleen poetst en invlecht? Of kijk je ook met nieuwsgierigheid naar wat die staart je probeert te vertellen?

De staart is zó’n krachtig communicatiekanaal. Niet alleen voor jou als trainer, maar ook voor het paard zelf. Hoe meer bewustzijn daar zit, hoe beter hij zijn lijf én zijn zenuwstelsel reguleert.

Wil je verder kijken dan alleen de billen?

♥Volg me op Facebook of op Instagram via @oogvoorhetpaard
♥Of neem direct contact met me op als je merkt dat jouw paard meer spanning vasthoudt dan goed voor ‘m is.

Ik help je graag verder.

Het laden van een paard in een trailer is voor veel eigenaren een terugkerend probleem. Je paard lijkt nergens last van te hebben, totdat je in de buurt van de trailer komt. Dan is het ineens alsof je hem vraagt een spookhuis binnen te stappen. Frustrerend, toch? Maar wat als het probleem niet in de trailer zelf zit, maar in wat jouw paard ruikt?

De reukzin van een paard: beter dan je denkt

Paarden hebben een zeer goed ontwikkelde reukzin, veel beter dan die van mensen. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat paarden hun reukvermogen inzetten om emoties te herkennen, om voedsel te selecteren, én om te bepalen of een omgeving veilig is. Reuk speelt dus een cruciale rol in hoe een paard zijn wereld ervaart.

Wanneer wij denken dat alles er ‘veilig’ uitziet, kan je paard via geur hele andere signalen oppikken. En dat heeft directe invloed op het trailer laden van je paard.

Geur bij het trailer laden van je paard geeft informatie

Een trailer is voor een paard niet alleen een krappe ruimte op wielen, het is ook een plek die allerlei geuren bij zich draagt. Denk maar eens aan:

  • Het rubber van de vloer (zeker bij nieuwe trailers)
  • Resten van schoonmaakmiddelen
  • Zweet van eerdere ladingen
  • Misschien zelfs geursporen van stress, bloed of mest

Voor ons zijn dat misschien nauwelijks waarneembare geuren, maar voor een paard zijn het duidelijke signalen: *”Hier is iets gebeurd. Is het wel verstandig om naar binnen te gaan?”

Geur en herinnering: associaties met eerdere stress

Geuren zijn voor paarden ook verbonden aan herinneringen. Heeft je paard ooit een nare ervaring gehad in of bij een trailer? Grote kans dat de geur van die situatie is blijven hangen in zijn geheugen. En elke keer als hij diezelfde geur ruikt, koppelt hij dat automatisch aan stress of angst.

Je kunt het vergelijken met hoe mensen reageren op de geur van het ziekenhuis: die associatie is er vaak direct, zonder dat je het wilt.

Laat je paard snuffelen: een vorm van geruststelling

Merk je dat je paard aan de trailer ruikt of de oploopplank uitgebreid inspecteert? Laat hem. Door te snuffelen verzamelt hij informatie. Dit helpt hem de omgeving te begrijpen en in te schatten of het veilig is. Duw hem dus niet door terwijl hij nog bezig is met zijn ‘veiligheidsscan’. Wil je meer tips over het gedrag bij de trailer lees dan mijn andere blog over trailerladen.

Praktische tips voor ontspannen trailer laden met je paardtrailer laden paard, trailerladen angst. trailerladen tips

1. Laat de trailer vertrouwd ruiken

Heb je een nieuwe trailer, of is deze grondig schoongemaakt? Overweeg dan om wat mest of stro uit je paard zijn stal in de trailer te leggen. Het klinkt misschien vies, maar het helpt je paard om de trailer als ‘vertrouwd’ te ruiken.

2. Gebruik geurloze schoonmaakmiddelen

Vermijd sterk geparfumeerde producten. Kies liever voor geurloze of natuurlijke reinigers zoals soda of azijn. Zo houd je de trailer schoon zonder de geurbeleving van je paard te verstoren.

3. Laat je paard regelmatig snuffelen

Oefen het benaderen van de trailer zonder druk. Laat hem rustig ruiken, kijken en verkennen. Maak daar een aparte sessie van zonder dat hij meteen de trailer in moet.

4. Beloon nieuwsgierig gedrag

Zet hij een stapje dichterbij? Snuffelt hij aan de plank? Geef een stembeloning of iets lekkers. Zo koppel je nieuwsgierigheid aan iets positiefs.

5. Ventileer de trailer goed

Laat de trailer regelmatig luchten, zeker na een stressvolle rit of als er veel in gezweet is. Een frisse, neutrale geur voorkomt dat stressgeuren blijven hangen.

Veel gestelde vragen over trailer laden bij paarden

Waarom wil mijn paard de trailer niet in? Er kunnen meerdere oorzaken zijn: angst, pijn, negatieve ervaringen, of geur. Paarden gebruiken hun neus om te beoordelen of iets veilig is. Vreemde of stress gerelateerde geuren kunnen een duidelijke reden zijn om te weigeren.

Wat kan ik doen als mijn paard schrikt van de geur in de trailer? Laat hem wennen aan de trailer met bekende geuren (zoals zijn eigen mest of stro), en zorg dat hij de ruimte krijgt om te snuffelen. Vermijd druk.

Hoe kan geurstress voorkomen worden? Maak de trailer schoon met geurloze middelen, ventileer goed, en maak positieve associaties door te belonen tijdens het snuffelen en oefenen.

Tot slot:

Wil je je paard beter leren begrijpen bij het laden? Kijk dan ook eens naar mijn programma ‘Meer grip op de angst van je paard’, waarin we dit soort signalen uitgebreid behandelen – inclusief persoonlijke begeleiding en praktische sessies. Vul het contactformulier in voor een gratis gesprek.

Voor meer informatie over de wetenschappelijke onderzoeken klik hier.


Scheefheid bij het paard: wat het is en waarom het ertoe doet

Veel mensen zijn verrast als ik zeg dat elk paard van nature scheef is. Maar het is echt zo. Net als wij mensen hebben paarden een voorkeurshouding, een favoriete kant, een dominant been. Dit is volkomen normaal, en vaak is het al vanaf de geboorte aanwezig. Maar zodra wij iets met dat paard gaan doen — rijden, trainen, inspanning vragen — wordt die natuurlijke scheefheid ineens een aandachtspunt.

Want waar het paard in zijn natuurlijke omgeving prima met een voorkeur kan leven, gaat diezelfde scheefheid onder belasting al snel tot problemen leiden. Zeker wanneer wij als ruiter, menner of trainer zelf ook niet helemaal recht zijn — wat bij vrijwel iedereen het geval is.

Scheefheid herkennen: het begint al jong

Scheefheid ontstaat niet altijd door verkeerd trainen of een blessure. Vaak is het aangeboren of ontwikkelt het zich al in de eerste weken van het leven. Denk aan een veulen dat steeds aan dezelfde kant drinkt bij de moeder. Of dat altijd met hetzelfde voorbeen naar voren graast. Het lichaam past zich hierop aan, en ontwikkelt zo een voorkeurskant.

Je ziet het ook bij mensen: probeer maar eens je armen over elkaar te slaan. Voelt prima, toch? Doe het nu eens met de andere arm boven. Onwennig? Precies. Zo voelt het ook voor je paard als jij van hem vraagt om zich aan de ‘lastige’ kant te buigen of te dragen.

Wat gebeurt er als we niets doen?

Zolang het paard zijn lichaam niet intensief hoeft te gebruiken, blijft scheefheid vaak onopgemerkt. Maar zodra we hem onder het zadel vragen om te buigen, verzamelen, draaien of dragen, kan die asymmetrie problemen veroorzaken.

Denk aan:

  • Problemen met het aanspringen in galop aan één kant

  • Onbalans in bochten of op de volte

  • Asymmetrische spierontwikkeling

  • Overbelasting van één been of gewricht

  • Moeilijkheden bij het rechtrichten

  • Terugkerende blessures

Je kunt het vergelijken met een auto waarvan de uitlijning niet goed is. Die rijdt misschien nog wel, maar het gaat zwaarder, kost meer energie en slijt sneller scheef af.

De invloed van de ruiter

We mogen ook naar onszelf kijken. Want wij zijn óók scheef. Misschien zit je zwaarder op één zitbeen, ben je sterker aan één kant, of houd je je teugels niet gelijk. En zo brengen wij onbedoeld onze eigen asymmetrie over op het paard.

Zeker als we scheefheid bij het paard niet herkennen of aanpakken, wordt de disbalans versterkt. Het paard leert compenseren, gaat spanning opbouwen en op den duur ontstaan er fysieke klachten of ongewenst gedrag.

Wat kun je doen om je paard te helpen?

Het goede nieuws is: je kunt hier iets mee. Scheefheid is normaal, maar we kunnen het lichaam van het paard wél helpen om sterker, bewuster en meer in balans te bewegen.

En dat begint niet per se onder het zadel. Sterker nog, veel van dit werk doe je idealiter vanaf de grond. Waarom? Omdat je dan het lichaam van je paard kunt observeren zonder dat jouw gewicht of scheefheid meespeelt. Het helpt om de basis opnieuw op te bouwen. (Hier vind je een video over het observeren van je paard)

Stap 1: Observatie en bewustwording

Begin met kijken. Hoe staat je paard stil?

  • Altijd met hetzelfde voorbeen naar voren?

  • Meer gewicht op één schouder?

  • Eén achterbeen altijd weggedraaid of onder de massa getrokken?

Door goed te observeren leer je waar de asymmetrie zit. Kleine verschillen kunnen grote gevolgen hebben voor het verdere bewegingspatroon.

Stap 2: Werken aan houding en evenwicht vanaf de grond

Oefeningen aan de hand kunnen veel informatie geven over hoe je paard beweegt, waar hij spanning vasthoudt, en aan welke kant hij makkelijker buigt of draagt.
Denk hierbij aan:

  • Wijken voor druk aan beide kanten

  • Buigingsoefeningen op de volte

  • Schouder binnenwaarts en travers in stap

  • Overgangen tussen halt, stap en draf

Belangrijk is hierbij dat het paard leert zijn gewicht gelijkmatig te verdelen en zijn lichaam bewust te gebruiken. Dit draagt bij aan een sterker bovenlijn, meer rompstabiliteit en

 betere zelfhouding. Lees ook mijn blog over de houding van je paard.

Stap 3: Bewustwording van je eigen lichaam

scheefheid, voorkeurskant

Veel problemen die ontstaan tijdens het rijden zijn terug te herleiden naar een scheefheid bij de ruiter. Neem dus ook jezelf onder de loep:

  • Zit je recht in het zadel?

  • Gebruik je je linker- en rechterhand even sterk?

  • Duw je misschien (onbewust) met één been?

Het kan enorm waardevol zijn om eens een video van jezelf te bekijken, of een sessie te doen met een houding- en zitinstructeur.

Scheefheid is normaal — maar mag geen probleem worden

We hoeven ons paard niet ‘perfect recht’ te maken, want dat bestaat niet. Maar we kunnen wél streven naar meer balans en symmetrie, zodat het paard zich met minder compensatie en minder spanning kan bewegen.

Dit is geen eenmalige correctie, maar een doorlopend proces van kleine verbeteringen. Hoe eerder je ermee begint, hoe minder groot de gevolgen worden op lange termijn.

Tot slot: wat kun je vandaag al doen?

  • Observeer hoe je paard staat en beweegt, links vs. rechts.

  • Oefen kleine, rustige buigingsoefeningen vanaf de grond

  • Film jezelf tijdens het rijden en analyseer je zit

  • Verdiep je in rechtrichtend werken, bijvoorbeeld via les of clinics

  • Geef je paard voldoende hersteltijd en afwisseling in training.

Wil je hulp of gewoon dat ik eens met je mee kijk, vul dan hier het contactformulier in.

Waarom je paard links wél en rechts niet durft – en wat dat met zijn hersenen te maken heeft

Herken je dit? Je paard loopt links zonder problemen langs dat enge voorwerp, maar zodra je het vanaf de andere kant probeert… paniek. Frustrerend, hè? Maar wist je dat dit gedrag alles te maken heeft met hoe het brein van je paard werkt?

In deze blog neem ik je mee in de wereld van de paardenhersenen en ontdek je waarom werken aan beide kanten zó belangrijk is. En geloof me: het ligt niet aan jou – of je paard – maar aan hoe z’n hoofd in elkaar zit.

Hoe werken de hersenhelften van een paard?

Paarden hebben, net als wij, twee hersenhelften: een linker- en een rechterhelft. Maar – en dit is belangrijk – die twee communiceren minder effectief met elkaar dan bij mensen.

De rechterhersenhelft verwerkt vooral nieuwe, onverwachte of bedreigende prikkels. Dit is de ‘vluchtkant’, de oerkant die inspringt bij gevaar. De linkerhersenhelft daarentegen is verantwoordelijk voor routine, leren en logisch redeneren.

Dus: een paard dat iets spannends ziet, verwerkt dat vooral met de rechterkant van z’n brein – en die roept heel hard: “Wegwezen!”

Waarom schrikt je paard aan de ene kant wél, en de andere kant niet?

Omdat informatie bij paarden vaak niet automatisch wordt overgedragen tussen de hersenhelften. Wat je paard links geleerd heeft, weet hij rechts dus niet zomaar ook.

Voorbeeld: als je je paard leert dat het blauwe zeil aan de linkerkant veilig is, moet je het hem rechts opnieuw leren. Hij ziet het misschien wel, maar begrijpt het nog niet met de andere hersenhelft.

Logisch dus dat hij schrikt. Het is geen onwil of koppigheid – het is simpelweg hoe zijn brein werkt.

Wat zegt de wetenschap over beide hersenhelften?

Uit diverse wetenschappelijke studies blijkt dat paarden een duidelijke voorkeur hebben voor het gebruik van een bepaald oog bij het waarnemen van nieuwe of stressvolle prikkels. Zo gebruiken ze hun linkeroog (verbonden met de rechterhersenhelft) bij spannende situaties.

Dit bevestigt de dominante rol van de rechterhersenhelft bij het verwerken van stress, gevaar en nieuwe prikkels. En dat verklaart meteen waarom sommige paarden vanaf de ene kant prima ergens langs kunnen, maar vanaf de andere kant totaal blokkeren.

Een paar interessante bronnen:

Wat kun je hier vandaag al mee doen?

Ben je nu op het punt dat je niet goed meer weet hoe je je paard kunt helpen? Dan wil ik je dit meegeven: ga terug naar de basis. Kijk niet alleen naar wat je paard ‘moet kunnen’, maar ook naar hoe hij leert – en waarom hij ergens op reageert zoals hij doet.

Een paar tips die je vandaag nog kunt toepassen:

  • Observeer aan welke kant je paard gespannener is. Is hij links meer op zijn gemak dan rechts? Begin daar, en bouw rustig op.
  • Train bewust symmetrisch. Herhaal alle oefeningen aan beide kanten – ook als het aan één kant al goed gaat.
  • Geef je paard de tijd. Verwacht niet dat hij informatie aan beide kanten even snel oppikt. Herhaling is jouw beste vriend.
  • Maak situaties voorspelbaar. Als je weet dat je een spannend stuk tegenkomt, probeer er aan beide kanten langs te gaan, met voldoende afstand en ontspanning.
  • Werk niet alleen onder het zadel. Grondwerk is ideaal om je paard aan beide kanten ervaringen op te laten doen zonder dat jij al op zijn rug zit.

Veel gestelde vragenlinker en rechterhersenhelft, schrikreactie paard

Waarom schrikt mijn paard steeds aan dezelfde kant? Omdat hij aan die kant informatie nog niet op dezelfde manier verwerkt of vertrouwen heeft opgebouwd. Elk oog stuurt info naar een andere hersenhelft – en die moet apart leren.

Hoe kan ik mijn paard minder angstig maken? Door veilige herhaling, voorspelbaarheid en oefeningen die beide hersenhelften activeren. Denk aan grondwerk, objecttraining aan beide zijden, en kalm verkennen van de omgeving.

Is dit gedrag te trainen? Absoluut. Met geduld, structuur en inzicht in hoe je paard leert, kun je zijn reacties sturen en het vertrouwen laten groeien. Het vraagt consistentie én begrip van hoe zijn brein werkt.

Ik help je graag verder

Weet je niet goed hoe je dit moet aanpakken, of blijft je paard aan één kant paniekerig reageren, ondanks al je inzet? Dan is het misschien tijd om het anders aan te pakken – met hulp.

Als gedragstrainer help ik je begrijpen wat jouw paard écht nodig heeft, en hoe je zijn vertrouwen kunt opbouwen, links én rechts.

Vraag nu hier jouw gratis kennismakingsgesprek aan en ontdek hoe jij vandaag al verschil kunt maken.

Tot slot

Het trainen van een angstig paard vraagt geduld, inzicht en vertrouwen – in je paard, maar ook in jezelf. Door te begrijpen hoe zijn hersenen werken, kun je met meer compassie én effectiviteit trainen. Wat vandaag nog een schrikreactie oproept, kan morgen al een herkenbare situatie zijn – als je het stap voor stap opbouwt, aan beide kanten.

En geloof me: de rust en het vertrouwen die daaruit ontstaan, zijn het méér dan waard.

Wat is proprioceptie (en waarom is het zó belangrijk voor je angstige paard)?

“Ze schrikt van alles, het lijkt alsof ze niet weet waar haar lijf ophoudt.”

“Ik wil naar links, zij struikelt bijna naar rechts.”

“Ze past nét niet door die doorgang, en dan schrikt ze weer…”

Als je paard vaker struikelt, zich lastig laat begeleiden door smalle doorgangen of overdreven heftig reageert op kleine prikkels, dan is de kans groot dat er meer speelt dan alleen ‘angst’. Misschien heeft je paard moeite met… proprioceptie.

Proprie-wát? Ja, het is een ingewikkeld woord, maar het effect ervan zie je dagelijks. In deze blog leg ik je uit wat proprioceptie is, hoe het invloed heeft op het gedrag (en het lijf!) van je paard, hoe je kunt herkennen dat er iets niet klopt – én wat je eraan kunt doen. Want goed nieuws: proprioceptie kun je trainen.

Wat is proprioceptie?

Proprioceptie is het vermogen van je paard om te voelen waar zijn lichaam zich bevindt in de ruimte. Het is de samenwerking tussen spieren, pezen, gewrichten en het zenuwstelsel die ervoor zorgt dat een paard weet waar zijn benen zijn. Zonder te kijken, te struikelen of  te botsen.

Voor mensen is het net zo. Denk aan achteruit inparkeren zonder in je spiegels te kijken. Of op één been staan zonder om te vallen. Dat is proprioceptie. Omdat, wanneer dat systeem niet goed werkt, voelt het alsof je lijf niet helemaal “van jou” is.

Bij paarden werkt het precies zo. Een paard met een goed gevoel voor proprioceptie:

  • Beweegt soepel en in balans

  • Weet hoe groot hij is (En, dan hebben we het niet over Shetlanders met een reuzen complex.) Maar hoe past hij zich aan in een smalle doorgang

  • Herstelt sneller na een schrikreactie

  • Voelt zekerder in z’n lijf

Een paard met een verstoorde proprioceptie:

  • Is vaak lomp of struikelt veel

  • Reageert snel heftig op prikkels

  • Heeft moeite met bochten, achterwaarts gaan of opzij stappen

  • Heeft geen idee waar zijn achterbenen zijn

  • Raakt makkelijker gespannen of angstig

Wat heeft proprioceptie te maken met angst?

Heel veel. Omdat een paard dat zich fysiek onzeker voelt, zich sneller psychisch onveilig zal voelen. Als je niet zeker weet waar je voeten zijn, of hoe je door een smalle doorgang komt, of hoe je balans werkt – dan voelt de wereld om je heen ook véél spannender.

Vergelijk het maar met jezelf op een gladde ijzelweg. Alles voelt risicovoller. Elk geluid klinkt harder. Je vertrouwt je lijf niet, dus je hoofd maakt overuren. Zo werkt het bij paarden ook. En bij angstige paarden is die link nóg sterker.

Daarom zie je bij veel angstige paarden:

  • Spanning in de achterhand of nek en hals

  • Problemen met coördinatie

  • Vluchtgedrag bij smalle doorgangen of onzekere ondergronden

  • Geen controle over eigen lijf = paniek

Hoe herken je proprioceptieproblemen bij je paard?

Let eens op deze signalen:

  • Moeite met het inschatten van afstanden (tegen de staldeur aan lopen)

  • Struikelen over eigen voeten

  • Geen idee waar de achterbenen zijn tijdens grondwerk

  • Bewegen alsof het lijf uit losse onderdelen bestaat

  • Spanning op smalle plekken of vreemde ondergronden

  • Geen balans bij simpele oefeningen zoals achterwaarts, zijwaarts of kleine bochtjes

  • Parkeren als een ballerina op de vierkante cm

Zie je dit soort signalen terug? Dan loont het om je te verdiepen in proprioceptietraining.

Hoe kun je proprioceptie trainen?

Goede proprioceptie is te trainen met kleine, simpele oefeningen. Hier zijn een paar voorbeelden die je makkelijk kunt integreren in je dagelijkse omgang:

1. Ondergrond afwisselen

Laat je paard stappen over rubbermatten, zeiltjes, een houten plank, tapijt, een grasrandje… alles wat anders voelt onder de voeten. Zo leert hij bewuster te lopen.

2. Cavaletti’s en balkjes

beenstand, bandage, balkjes, proprioceptie

Stappen over balkjes dwingt je paard om z’n benen bewust op te tillen en na te denken over beweging. Begin met één of twee, werk langzaam op. Voor meer tips kun je op mijn YouTube kanaal kijken.

3. Gebruik eens een bandage (bodywrap)

Leg eens een bodywrap in een 8-tje om het lichaam van je paard. Je zult merken dat er veel gaat veranderen in de manier van bewegen van je paard.

4. Achterwaarts en zijwaarts

Laat je paard regelmatig een paar passen achteruit lopen – langzaam, bewust. Geen gehaast, maar met aandacht. Ook zijwaartse stapjes helpen enorm.

5. Pionnen en bochtjes

Zet een klein parcours uit waarbij je je paard rustig door smalle bochtjes en om pionnen heen leidt. Het helpt hem z’n lijf beter te coördineren.

6. Wissel van tempo

Binnen één gang (bijvoorbeeld stap) vraag je afwisselend een beetje versnellen en weer vertragen. Geen harde overgangen – maar zachte verschuivingen in tempo.

Belangrijk: eerst het lijf checken

Soms is er meer aan de hand dan alleen een gebrek aan lichaamsbesef. Spanning in de achterhand, nek of hals, scheefstanden, artrose of pijn in rug of bekken kunnen proprioceptie flink verstoren. Laat je paard daarom altijd nakijken door een osteopaat, fysiotherapeut of dierenarts als je twijfelt.

Je kunt pas gaan trainen als je zeker weet dat er geen pijn in het spel is.

Waarom deze training het verschil maakt

Door bewust aan proprioceptie te werken, help je je paard zich zekerder te voelen in zijn lijf. En dat zie je terug in zijn gedrag:

  • Minder schrikkerig

  • Meer focus

  • Beter herstel na spannende momenten

  • Sterkere band met jou als begeleider

Dit betekend dat je de wereld letterlijk voorspelbaarder maakt voor je paard. En voor een angstig dier is dat goud waard.

Anders gezegd: blijf oefenen, blijf voelen

Proprioceptie is geen trucje – het is een vaardigheid. Voor jou én je paard. Vandaar dat je dus moet blijven voelen, observeren en variëren. Je zult merken dat kleine oefeningen grote veranderingen teweeg kunnen brengen.

Wil je extra ondersteuning of weet je niet goed waar je moet beginnen? Laat het me weten. Je hoeft dit niet alleen te doen.

Heb jij een paard dat angstig is of vaak struikelt, en wil je dat ik even meekijk?
Stuur me een berichtje via het contactformulier of plan een sessie in. En ken je iemand die hiermee worstelt? Stuur deze blog gerust door – het helpt echt.

“Zit hij daar nou weer vast?” 

Dit is dé vraag, waarvan ik weet dat mijn fysio en osteo deze vaak te horen krijgen van hun klanten. Voor mij is het van groot belang om een goed team om mij heen te hebben, zowel voor mijn eigen paard als voor klanten. Deze blog gaat dan ook over mijn ervaringen met de achterhand, het SI-gebied en waarom ontspanning soms het beste trainingsdoel is.

Aan de slag met de achterhand

Pas was ik weer op pad naar een fijne klant die ik al langer begeleid. Ze heeft een prachtige PRE-ruin – zo’n paard waar je naar blijft kijken. Krachtig, gevoelig en met zo’n uitstraling waar je stil van wordt. Maar ja, ook eentje met een lijf dat nog wel eens een eigen plan trekt. Vooral in de achterhand. En meer specifiek: het SI-gebied.

Dit is niet het enige probleem bij deze Piet Paniek. Want de bakkabouters komen vaker te voorschijn en lijkt dan ook of iedere schaduw dodelijk is. In mijn ervaring is het zo dat de spanning in de achterhand vaak samen gaat met het schrikgedrag. Dit zijn voor mij ook altijd de signalen om eerst eens een deskundige mee te laten kijken naar het lichaam.

Voor deze man is het inmiddels bekend terrein geworden. Regelmatig komen de osteopaat en de homeopaat langs om hem te ondersteunen, maar vandaag was het aan mij om mee te kijken: wat kunnen we doen in de training zónder het lichaam te belasten, en tóch iets wezenlijks bijdragen?

De uitdaging: beweging zonder belasting

Het doel van vandaag was helder: ontspanning brengen, zonder fysieke inspanning te vragen. Klinkt misschien als een paradox, maar juist bij paarden met een belaste achterhand is dat de kunst. Je wilt beweging, maar geen overbelasting. Je wilt verbinding, maar zonder druk.

En bij deze PRE is het SI-gebied echt het knelpunt. De eigenaar voelt het ook tijdens het rijden: het ene moment lijkt hij lekker te willen dragen, het andere moment voelt het alsof hij zijn achterhand ‘kwijtraakt’. Geen been dat lekker onder treedt, geen swing door de rug, en soms zelfs weerstand in overgangen of bij het vragen van lengtebuiging.

Herkenbaar? Ik hoor het vaak: “Hij doet wel z’n best, maar het voelt alsof hij niet kan.”

Kijken, voelen, verbindenKijken en voelen, Achterhand vast

Voor mij begint het dan met voelen. Letterlijk. Eerst even niet denken aan trainen of oefeningen, maar met mijn handen op zoek naar spanning, compensatie, blokkades. En ja hoor, het SI-gebied was gevoelig. Niet zozeer pijnlijk, maar wél strak, vermoeid, vermijdend. Het is fascinerend hoe zo’n gebied de rest van het lijf beïnvloedt. Als daar iets niet goed zit, gaan andere delen van het lijf het overnemen. Vaak zie je dan extra spanning in de lendenen, de broekspier, en zelfs de schouderpartij.

Dus ik begin daar. Met zachte aanrakingen, kleine bewegingen, en vooral: heel veel geduld. Want het lichaam van een paard geeft spanning niet zomaar op. Het test je eerst even. “Ben jij wel veilig? Luister jij écht?”

En op het moment dat hij losliet – zijn ademhaling verdiept, zijn ogen zachter – wist ik: we hebben iets geraakt.

Van vast naar veerkracht

Wat ik wil bereiken in zo’n sessie is niet alleen ontspanning in het moment, maar een blijvend effect op hoe het paard beweegt en voelt. Dus ik werk laag voor laag. Eerst de spanning afvoeren uit het SI-gebied zelf, daarna de omliggende structuren meenemen: de broekspieren, het bekken, de onderrug. En vaak – heel logisch als je erover nadenkt – moet je ook naar voren werken, richting schouders en hals. Want een paard dat niet lekker achter kan bewegen, gaat voor compenseren. En die ketting wil je verbreken.

Soms is dat voelbaar in één sessie. Soms heb je daar meer tijd voor nodig. Maar wat mij steeds weer raakt: het moment waarop het paard ineens zijn lijf ‘terugkrijgt’. Alsof hij zelf verbaasd is dat het weer kán. Dat er ruimte komt, beweging, lichtheid.

En nu jij… Laat jij wel eens iemand meekijken?

Het zette me ook aan het denken. Deze eigenaar heeft inmiddels een vast netwerk van mensen om haar paard te ondersteunen: een osteopaat, een homeopaat, en ikzelf als aanvulling in de training en ontspanning. En dat werkt. Omdat er gekeken wordt naar het hele paard, in plaats van steeds te focussen op symptoombestrijding.

Laat jij wel eens iemand meekijken naar je paard? En wie is dat dan? Een zadelmaker, een fysiotherapeut, iemand voor cranio-sacraal? Of werk je veel alleen en vertrouw je op je eigen gevoel?

Ik weet dat het soms spannend is om hulp te vragen – alsof je toegeeft dat je het niet zelf kunt. Maar geloof me: het is geen zwakte, het is zorg. En je paard verdient dat.

Ben je benieuwd wat ik voor jullie zou kunnen betekenen?

Misschien staat je paard op rust. Of je voelt al een tijd dat er ‘iets’ niet klopt, maar je weet niet wat. Misschien zoek je naar een manier om tussen de behandelingen door wél iets te doen, iets dat bijdraagt aan herstel of ontspanning.

Dan nodig ik je uit om eens vrijblijvend contact op te nemen. We kunnen een gratis Zoom-gesprek plannen waarin ik met je meekijk naar jullie situatie. Of je kunt mijn gratis e-book downloaden waarin ik uitleg hoe ik werk en wat je zelf al kunt doen om je paard te helpen.

Je vindt me ook op Instagram via @oogvoorhetpaard, waar ik regelmatig laat zien hoe ik paarden begeleid – van gevoelige types tot échte krachtpatsers.

En jij? Hoe houd jij je paard soepel?

Heb jij vaste rituelen of oefeningen om je paard los en soepel te houden, zeker als hij niet in training is? Laat het me weten – ik ben altijd benieuwd naar nieuwe ideeën. En wie weet help jij er een ander ook weer mee.

Schrikgedrag begint vaak in het lichaam – een eenvoudige oefening om je paard meer ontspanning en overzicht te geven

Misschien herken je het: je ligt ‘s nachts wakker en je hoofd speelt die ene gebeurtenis weer af als een soort film. Het moment dat je paard schrok, zich bliksemsnel omdraaide en jij de grond raakte. Of het hek. En daarna ging hij er vandoor. In paniek. Waardoor hij zelf ook nog ten val kwam en zich bezeerde.

Dat soort momenten blijven hangen. Niet alleen fysiek, maar ook mentaal. Je wilt graag begrijpen waar het misging, en belangrijker: hoe je kunt voorkomen dat het schrikgedrag zich weer herhaalt.

Een van de dingen die ik vaak zie bij paarden die schrikachtig zijn, is dat er sprake is van opgebouwde spanning in het lichaam. En hoewel we geneigd zijn te denken aan ‘een mentaal probleem’, ligt de oorzaak regelmatig op een veel lichamelijker vlak – met name in de nek en hals.

Spanning vernauwt het zicht

Een gespannen nek beperkt letterlijk het zicht van een paard. Als je zelf wel eens last hebt van een stijve nek, weet je hoe beperkend dat voelt. Je draait minder makkelijk, je hele houding verandert, en je wereld wordt simpelweg kleiner. Voor een paard werkt dat precies zo.

En als je minder ziet en voelt dat je minder overzicht hebt, reageer je automatisch sneller en heftiger op prikkels uit de omgeving. Of dat nou een onverwacht geluid is, een lichtvlek op de grond of zijn eigen schaduw.

Als we het schrikgedrag van een paard willen verminderen, moeten we dus niet alleen kijken naar gedrag, maar vooral ook naar fysieke signalen van spanning. En gelukkig kun je daar, op een zachte en rustige manier, zelf iets mee doen.

Een eenvoudige oefening om nek en hals losser te maken

Deze oefening helpt je paard om meer ruimte te ervaren in zijn nek en zichtveld. Dat zorgt voor een rustiger gevoel in zijn lichaam én hoofd. Je hebt er niets bijzonders voor nodig, behalve je eigen aandacht en een beetje tijd.

1. Observeer de manenpositie manen, schrikgedrag

Voordat je begint, kijk eens goed naar de manen van je paard. Liggen ze allemaal aan dezelfde kant? Of zie je ergens een plukje dat spontaan de andere kant op ligt?

Als jij die pluk niet bewust zo hebt gelegd, dan is het heel goed mogelijk dat dat stukje de plek is waar je paard spanning vasthoudt. Een klein maar waardevol signaal.

2. Ontspan de hals

  • Ga aan de linkerkant van je paard staan.

  • Houd met je rechterhand de teugel of lijn losjes vast. Niet trekken, enkel contact.

  • Leg je linkerhand op de hals, met je duim boven de groef en de muis van je hand er net onder.

  • Schuif met lichte druk de muis van je hand langzaam omhoog, in de richting van de oren.

  • Neem hier de tijd voor. Laat je paard voelen wat er gebeurt, en geef hem de kans om daarop te reageren.

Herhaal deze beweging een paar keer, en voeg dan een lichte knijpende beweging toe. Alsof je zachtjes een spons uitknijpt. Begin weer bij het begin van de hals en werk rustig omhoog. Doe dit in totaal vier tot vijf keer, met korte pauzes ertussen.

Je zult waarschijnlijk merken dat je paard langzaam zijn hals gaat strekken. Daarmee creëert hij letterlijk ruimte in zijn nek, wat zorgt voor meer ontspanning en overzicht.

3. Leer hem om soepeler te kijken

Als de nek wat losser is, kun je een stapje verder gaan. Dit helpt je paard om zonder dat hij zijn hele lichaam als een boot moet draaien toch om zich heen te kunnen kijken.

  • Ga voor je paard staan, met je gezicht naar hem toe.

  • Leg je hand losjes op de neusriem of halsterband. Geen druk, alleen steun.

  • Stel je voor dat jij het hoogste punt van een boog bent. Zijn hoofd beweegt naar de zijkant, maar zijn benen blijven op dezelfde plek.

  • Vraag het hoofd voorzichtig een klein stukje naar links door zelf een stap opzij te zetten, en breng het dan weer terugkomen naar het midden.

  • Geef hem even pauze. Dan hetzelfde naar rechts.

Verwacht geen grote bewegingen. Het gaat hier niet om buigen als oefening, maar om het trainen van het zachte meebewegen met de waarneming. Je helpt hem zijn zichtveld op een rustige manier te verbreden. En dat is cruciaal voor een paard dat vaak schrikt.

Wat deze oefening je paard oplevert

Door deze eenvoudige aanrakingen en bewegingen help je je paard om letterlijk ruimer te kijken. Meer overzicht betekent minder paniek. Meer ontspanning betekent dat hij sneller kan terugschakelen naar rust, zelfs als er iets onverwachts gebeurt.

Vergelijk het met jezelf als je een strakke capuchon op hebt of een krappe coltrui draagt. Je kunt je hoofd niet goed draaien, je voelt je beperkt, en bij het minste of geringste schrik je op. Die beklemming zorgt voor stress. Dat gevoel wil je je paard zo veel mogelijk besparen.

Kleine stap, groot verschil

Deze oefening is geen wondermiddel. Maar het is wél een laagdrempelige manier om je paard te helpen met iets waar hij zelf geen woorden aan kan geven. Je brengt zijn aandacht naar zijn lijf. Naar de spanning die hij misschien al lang bij zich draagt. En je helpt hem daar stap voor stap ruimte in te maken.

En wie weet… misschien geef je jezelf daarmee ook weer wat meer vertrouwen. Zodat jij straks niet meer wakker ligt van die val, maar vooruit kunt kijken naar de volgende keer samen. Veiliger, rustiger – en met meer begrip voor wat er écht speelt.

Tot slot

Kom je er niet helemaal uit met de oefeningen of wil je dat ik eens met je mee kijk naar het schrikgedrag van jouw paard. Vul dan hier het contactformulier in en vraag een gratis gesprek aan. Wil je meer over mij weten, neem dan een kijkje op mijn socials.

Weet je wat het is? Alles wordt duurder. De brokken, het hooi, de hoefsmid, de leskaart, de dierenarts – het tikt allemaal aan. Dus ik snap het helemaal als je denkt: “Misschien moet ik toch wat gaan schrappen in m’n paardenbudget.”

En het eerste wat vaak sneuvelt? Hulp inschakelen. Zeker als je paard iets spannend vindt of lastig gedrag laat zien. Dan komt dat stemmetje in je hoofd: “Misschien kan ik dit zelf wel oplossen.” Want hé, je kent je paard toch het beste? En online staan ook genoeg tips.

Soms werkt dat ook. Echt waar. Soms kom je er prima uit met wat geduld, rust en logisch nadenken. Maar heel eerlijk? Soms lukt het ook gewoon niet. Niet omdat jij niet goed genoeg bent, maar omdat je er middenin zit. Met al je emoties, verwachtingen, twijfels en frustraties. En je paard voelt dat. En, geloof mij. Ook ik heb hier last van bij mijn eigen paard en vandaar dat ik dit nu ook zeg.

De vijf elementen van spanning bij paardenspanning bij paarden

Daarom wil ik iets met je delen waar ik veel mee werk: de vijf elementen van spanning. Ze helpen je om te zien waar je paard zit in z’n hoofd en lijf. En ze geven je handvatten om de boel weer terug naar ontspanning te brengen, vóór het escaleert. Want spanning bouwt zich altijd op in fases:

1. Alertheid – De let-op stand

Je paard merkt iets op. Oren naar voren, hoofd omhoog. Misschien stopt hij even met kauwen. Dit is geen paniek, dit is gewoon oplettendheid. Alsof jij ineens een vreemde auto op je oprit ziet staan. Je schrikt niet, maar je denkt wel: “Uh, wat is dat?”

2. Spanning – Lichte stress

De ademhaling versnelt, spieren worden wat stijver, het hoofd komt hoger, de staart beweegt wat sneller. Dit is het punt waarop je paard nog leerbaar is, maar niet meer lang. Als je nu niks doet, bouwt het verder op. Dit is ook het punt waarop je de tips uit mijn E-book: 5 tips om je paard in no-time rustig te krijgen waar je ook bent zou moeten toepassen.

3. Reactie – Overlevingsstand

Hier gebeurt het: vluchten, verstijven, bokken, steigeren, blokkeren. In het ergste gevallen gaat je paard erbij liggen. Soms met jou er nog op. Je paard is er dan niet meer bij met z’n hoofd. Hij reageert instinctief. Jij kunt praten als brugman, maar het leervermogen is gewoon even weg.

4. Ontlading – Spanning af voeren

Als het gevaar geweken is, zie je vaak schudden, gapen, zuchten, plassen. Het lijf gooit letterlijk spanning eruit. Dit is goed. Laat het gebeuren.

5. Herstel – Verwerken en weer landen

Zachte ogen, diepe ademhaling, ontspannen houding. Je paard is terug in de leerstand. Hier groeit het vertrouwen. Hier gebeurt de magie.

Wat gebeurt er als je te laat bent?

Als je deze fases kent, kun je veel eerder zien wanneer je paard hulp nodig heeft. En misschien nog belangrijker: wanneer je beter even niks moet doen. Want door blijven duwen in de reactie-fase (3) werkt averechts. Dan kom je al snel in een patroon van forceren, frustratie en strijd – terwijl je eigenlijk gewoon te laat was met bijsturen.

Maar weet je wat het lastige is? Juist als jij er middenin zit, zie je het vaak niet meer. Dan ben je zo bezig met “Hij moet dit nu toch gewoon kunnen?” of “Waarom doet hij nou zo moeilijk?” dat je vergeet te kijken naar wat hij je probeert te vertellen. En dan wordt het lastig. Op dit punt heb je ook vaak lieve stalgenoten die je bijvoorbeeld wel even willen helpen met een zweep of een bezem. Goed bedoeld, maar totaal niet jouw stijl. Ik kan je ook vertellen dat dit vaak een tijdelijke oplossing is, die ook nog eens schadelijk kan zijn voor het vertrouwen in jou. Tevens kan het ook juist zorgen voor meer spanning bij jouw paard.

Waarom hulp geen luxe is

En dát is waarom hulp inschakelen soms niet duur is, maar juist een investering. Want wat kost het je als je paard steeds minder vertrouwen krijgt? Als jij met buikpijn naar stal gaat? Als jullie vastlopen in een patroon waar niemand blij van wordt?

Natuurlijk hoef je niet voor elk scheef oortje iemand te bellen. Maar even samen meekijken kan je zóveel helderheid geven. Niet omdat je het zelf niet kunt, maar omdat je het niet in je eentje hóeft te doen.

Gratis hulp of samen kijken?

Wil je dat ik met je meekijk? Dat kan. Vraag hier je gratis gesprek aan. Geen verkooppraatje, geen druk. Gewoon even samen kijken waar je nu tegenaan loopt, en of ik iets voor jullie kan betekenen.

Want soms is dat precies wat je nodig hebt: iemand die rustig naast je staat en zegt: “Kijk, hier zit je paard. En hier kun je iets doen.” En dan ineens valt het kwartje. En geloof me – dat maakt een wereld van verschil.

Wil je meer over mij weten, neem dan een kijkje op mijn Instagram. En dan spreken we elkaar snel.

Je ademhaling is als een soort wifi-router voor je paard: als jij constant ‘onrust’ uitzendt, dan gaat hij dat oppikken. Maar zend jij ‘kalmte’ uit? Dan kan hij daarop inloggen.”

Heb je weleens meegemaakt dat je paard ineens de bocht uitschiet, terwijl jij nog zat na te denken over je to-do-lijst? Je schrikt je een hoedje, je hart maakt overuren, je spieren verkrampen, je ademhaling versnelt… en voordat je het doorhebt, zit je samen met je paard in een heuse paniekspiraal; Gadver, wat een ellende! 🙁

Toch gebeurt het ons allemaal wel eens. Daarom wil ik je laten zien hoe jouw eigen zenuwstelsel non-stop met dat van je paard in overleg is – zonder tussenkomst van woorden. Het is alsof jullie een geheime groepsapp delen, waar elke emotie, beweging en gedachte direct bij je paard binnenkomt. En geloof me, hij luistert als de beste.

In deze blog neem ik je aan de hand (nou ja, eigenlijk meer aan de ademhaling 😉 ) mee door vijf inzichten en bijbehorende oefeningen, zodat jij voortaan de rust bewaard als je paard in de stress gaat. Gewoon, vanaf het eerste moment dat je zijn halster oppakt. Klaar? Let’s go!

1. Jullie stille telefoonverbinding: lichaamstaal op z’n best

Je houding is je onzichtbare tv zender – alles wat je uitzendt, pikt je paard op. Heb je strakke schouders? Dan denkt hij: “Oh oh, gevaar!” Loop jij met een opgeheven kin? Dat voelt hij als ‘alert-stand’. Ben jij aan het wiebelen met je benen dan denkt je paard waarschijnlijk: “Hij gaat iets doen…”

Om je een voorbeeld te geven: Je staat bij de wei en hoort een tractor aankomen. Voor jou is het gewoon verkeerslawaai, maar jouw lichaam verbergt niets: je rug verstrakt, je ademhaling versnelt. En ja hoor, je paard draait zijn oren scherp, en begint met zijn staart te zwaaien. En tja… de tractor was nog niet eens voorbij.

Let eens op wat er gebeurt als je de volgende keer voordat je de wei in loopt twee tellen neemt om bij je houding stil te staan. Laat je schouders eens zakken, ontspan je kaak en voel hoe je voeten stevig contact maken met de grond. Hoe vaker je dit doet, hoe vanzelfsprekender het wordt.

2. Ademhaling: jouw geheime rustknopyoga, ademhaling

Je adem is niet alleen een zuurstofleverancier maar ook een direct seintje naar je paard. Heb je een snelle ademhaling? Dan zet hij het om in: “Paniek, vluchten, NU!” Maar wanneer jij een rustige en lange ademhaling hebt: “Het is safe, ik ben ben rustig.”

Pro-tip: De volgende keer dat je voelt dat je hartslag oploopt, probeer dan deze ademhaling:

  • Adem 4 tellen in via je neus.
  • Houd 1 tel vast.
  • Adem 6 tellen uit via je mond.
  • Herhaal 5 keer.

Na de derde uitademing voel je al een lichte ontspanning. Waardoor je paard ook zijn hoofd kan laten zakken.

3. Sympathisch vs. parasympatisch: je interne schakelaar

Je autonome zenuwstelsel heeft twee standen:

  • Sympathische modus (“actie!”): hart bonkt, spieren spannen, lichaam bereidt zich voor op vechten of vluchten.
  • Parasympatische modus (“ontspan!”): hartslag kalmeert, spijsvertering herstelt, lichaam komt tot rust.

Wanneer jij voornamelijk in dat tweede systeem kunt schakelen, blijft je paard automatisch hangen in zijn veilige herstelmodus. Reflectiepunt: Wanneer heb jij voor het laatst bewust even stilgestaan om je parasympatische modus te activeren voordat je met je paard aan de slag ging?

Door dit regelmatig te oefenen – vijf minuten ademhaling, een kort loopmeditatiemoment of gewoon even zitten met een kopje thee – train je als het ware een innerlijke rustspier. En laat die nou transparant zijn voor je paard!

4. Spiegelneuronen en super kleine bewegingen: de kunst van spiegelen

Paarden spiegelen, alsof ze een levende spiegel zijn. Ze lezen zelfs je échte kleine minibewegingen:

  • Een lichte kanteling van je hoofd.
  • Het klemmen van je kaak.
  • En zelfs je knieën (op slot of juist net iets losser).

Herkenbaar voorbeeld: Je bent aan het rijden en je ziet een plastic zak liggen in de hoek van de bak. Je went aarzelend af om de zak te ontwijken en houd je adem in. Je paard merkt het direct en blokkeert een tandje bij – terwijl hij die zak al een keer was gepasseerd.

Voor je een nieuwe oefening start, check je hoe je lichaam aan voelt: laat je kaak los, ontspan je knieën, adem bewust in en uit. Zo voorkom je dat je paard zich voegt naar jouw (onbedoelde) twijfels.

5. Intentie en helderheid: je innerlijke kompas

Intentie is de onzichtbare belofte die je maakt: “Ik weet wat ik ga doen, en ik doe het met zekerheid.” Wanneer jij met aarzelende stappen aankomt? Je voelt paard: “Ik weet het niet zeker…” Maar kom jij doelgericht aanlopen, dan denkt hij: “Oké, we doen dit samen, ik vertrouw je.”

Oefening: Zet een eenvoudige oefening op: loop samen naar een boom, ga naast elkaar staan en stel je intentie: “Ik wil dat we beiden kalm bij de boom blijven staan.” Herhaal dit met verschillende objecten, steeds even kort, en voel hoe jouw helderheid hem vertrouwen geeft.

Bonus: oefenmomenten zonder spanning

Vergeet niet dat je zenuwstelsel sterker wordt door herhaling – niet door crisismomenten. Plan daarom korte, relaxte sessies waarin je bewust ademt en je houding checkt, zonder dat er echt iets ‘spannends’ gebeurt. Deze mini-momenten maken je zenuwstelsel veerkrachtiger en jouw paard zal het verschil voelen.

Stof om over na te denken

  1. Wat merk jij NU in je lichaam als je dit leest?
  2. Welke ademhalingsoefening ga je direct toepassen bij je volgende stalbezoek?
  3. Waar durf je zachter te zijn voor jezelf én voor je paard?

Door deze inzichten elke dag een momentje aandacht te geven, bouw je aan een stabiele, veilige haven voor jullie allebei. Wil je nog meer tips en oefeningen om je paard te helpen met ontspannen download dan nu mijn gratis Ebook 5 tips om je paard in no-time rustig te krijgen waar je ook bent.

Of neem een kijkje op mijn Instagram waar ik regelmatig tips deel.